İnmemiş Testis Tedavi Edilmezse Ne Olur?
İnmemiş testis (tıpta “kriptorsidizm”), erkek çocuklarda en sık görülen doğumsal ürolojik sorunlardan biridir. Normalde bebek anne karnındayken testisler karın boşluğundan torbaya iner. Doğumla birlikte testislerin torbada yerini alması beklenir. Ancak bazı çocuklarda bu süreç tamamlanmaz ve testislerden biri ya da her ikisi torbada olmaz.
Toplumda her 100 erkek bebekten yaklaşık 3–4’ünde görülen inmemiş testis, yalnızca bir estetik sorun değildir. Tedavi edilmediğinde çocuğun gelecekteki üreme sağlığını, hormonal gelişimini ve yaşam kalitesini etkileyebilecek ciddi sonuçlara yol açabilir. Peki inmemiş testis tedavi edilmezse ne olur?
İnmemiş testis tedavi edilmezse ne olur?
İnmemiş Testisin Doğurabileceği Sorunlar
İnmemiş testis tedavi edilmediğinde ortaya çıkabilecek riskler şunlardır:
- Kısırlık (infertilite) riski: Testisin karın içinde kalması, yüksek ısıya maruz kalmasına yol açar. Bu durum sperm üretimini bozar.
- Testis tümörü riski: İnmemiş testisi olan bireylerde ilerleyen yaşlarda testis kanseri görülme ihtimali normalden birkaç kat fazladır.
- Hormonal bozukluklar: Testislerin gelişmemesi, ergenlikte hormon dengesizliklerine sebep olabilir.
- Kasık fıtığı: İnmemiş testis ile birlikte kasık fıtığı sıkça görülür.
- Psikolojik etkiler: Ergenlik ve yetişkinlik döneminde görünüm farklılığı özgüven kaybına neden olabilir.
Testis Neden Torbada Olmalı?
Testislerin doğal olarak torbada bulunmasının en önemli nedeni, vücut ısısından daha düşük bir sıcaklıkta kalmalarıdır. Sperm üretimi için testislerin vücut sıcaklığından 2–3 derece daha serin bir ortamda bulunması gerekir. Testis karın içinde kaldığında bu mekanizma bozulur.
Yani inmemiş testis yalnızca yer değişikliği değil, aynı zamanda üreme fonksiyonunu doğrudan etkileyen bir sorundur. Bu nedenle tedavi edilmezse ileride çocuk sahibi olma ihtimalini ciddi oranda azaltabilir.
İnmemiş Testis Tedavi Edilmezse Uzun Vadeli Riskler
- Kısırlık Riski
Özellikle iki taraflı (her iki testis de torbada değilse) durumlarda tedavi edilmemiş inmemiş testis erkeklerde kısırlığa yol açabilir. Tek taraflı inmemiş testis vakalarında bile doğurganlık riski artar.
- Testis Kanseri
İnmemiş testisi olan erkeklerde testis kanseri gelişme ihtimali 5–10 kat fazladır. Bu risk tedavi edilse bile tamamen ortadan kalkmaz, ancak erken yaşta yapılan tedavi ile ciddi oranda azaltılabilir.
- Hormonal Etkiler
Testisler, erkeklik hormonu olan testosteronu üretir. Gelişmeyen testis, hormon üretiminde yetersizlik yaratabilir ve ergenlik döneminde gecikme ya da sorunlara yol açabilir.
- Kasık Fıtığı ve Karın İçi Sorunlar
Testis karın içinde kaldığında genellikle kasık fıtığı da eşlik eder. Bu durum çocuğun ileride başka cerrahi müdahalelere ihtiyaç duymasına neden olabilir.
- Psikososyal Etkiler
Çocuk büyüdükçe fiziksel farklılık daha belirgin hale gelir. Ergenlikte hem görünüm hem de işlevsel farklılıklar psikolojik sorunlara zemin hazırlar.
Tedavi Ne Zaman Yapılmalı?
Uzman kılavuzlar, inmemiş testis tedavisinde en uygun zaman aralığının 6–12 ay olduğunu vurgular.
- 0–6 ay: Testisin kendiliğinden torbaya inme ihtimali vardır, bu nedenle gözlem yapılır.
- 6–12 ay: Testis hala torbaya inmediğinde cerrahi planlanır.
- 12 ay sonrası: Ameliyatın ertelenmesi hem testis fonksiyonlarını hem de ilerideki üreme sağlığını olumsuz etkiler.
Tedavide en sık uygulanan yöntem orşiopeksi adı verilen cerrahi işlemdir. Bu ameliyatla testis torbaya indirilip sabitlenir. Çoğu çocuk aynı gün taburcu olabilir ve iyileşme süreci hızlıdır.
Aileler İçin Öneriler
- Çocuğunuzun rutin kontrollerini aksatmayın.
-
- ayın sonunda testis hala torbada değilse zaman kaybetmeden çocuk ürolojisi uzmanına başvurun.
- “İleride düzelir” düşüncesiyle tedaviyi ertelemeyin.
- İnternetten edinilen bilgiye değil, uzman hekim görüşüne güvenin.
Sonuç
İnmemiş testis tedavi edilmezse kısırlık, testis tümörü, hormonal bozukluklar ve ciddi psikososyal sorunlara yol açabilir. Bu nedenle tedavi için en uygun zaman 6–12 ay arasıdır. Ailelerin bilinçli hareket etmesi, çocuklarının gelecekte sağlıklı bir yaşam sürmesi için kritik öneme sahiptir.
Not: Bu makale yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir çocuk ürolojisi uzmanına başvurunuz.